چطور حسادت در رابطه را کنار بگذاریم؟

زمان مطالعه: ۱۱ دقیقه

آخرین باری که احساس حسادت در رابطه داشتید کِی بود؟ عیبی ندارد که بپذیرید که همین چند دقیقه پیش بوده است. شاید دوستتان در حال جشن گرفتن دستاوردیست که شما حتی به آن نزدیک هم نشده اید چیز هایی مثل ازدواج، بچه دار شدن، یک ارتقای مهم شغلی یا خرید یک خانه خیلی شیک. شاید هم اطرافیانتان به کس دیگری جز شما توجه بیشتری دارند. شاید هم وقتی در یک رابطه عاطفی قرار دارید دائما دچار حسادتی شدید هستید. دلیل حسادت هر چیزی که باشد این احساس به راحتی و شاید حتی بدون اینکه متوجه شوید خود را وارد زندگی و تفکرات شما می کند.

به گفته روانشناس و مشاور ازدواج و خانواده امبر تروبلاد :« حسادت در رابطه عموما ریشه در احساس ناامنی و عدم اطمینان به خود دارد. حسادت یک ترس ریشه ای از این است که شما لایق چیزی که شخص دیگری دارد یا جایگاه و موقعیت او نیستید. حسادت همچنین میتواند ریشه در استیصال و درماندگی ناشی از ناعادلانه بودن شرایط داشته باشد. یعنی شخص معتقد است موفقیت یا ثروت فرد دیگر برایش خیلی ساده بدست آمده است.»

با اینکه در زندگی بیشتر افراد دوره ای وجود دارد که در آن احساس حسادت می کنند، ولی این بازه  شامل احساسات ناخوشایند، منفی و حتی مضر است و  گاهی میتواند برای دیگران نیز آزار دهنده باشد. احساسات ناشی از حسادت میتوانند باعث کاهش عزت نفس، ناپایداری احساسی و از بین رفتن رابطه های شما شوند.

اگر کسی هستید که همیشه درباره این فکر میکنید که چگونه حسادت در رابطه خود یا حسادتتان به دیگران را متوقف کنید، یا اینکه میخواهید بدانید چگونه دچار چنین احساساتی نشوید، میتوانید از راهکارهای عملی زیر که توسط تعدادی کارشناس تهیه شده برای مقابله با حسادت استفاده کنید تا یادبگیرید چگونه هم قدر داشته های خود را بدانید و هم برای دارایی های دیگران ارزش قائل شوید.

تبدیل حسادت در رابطه به خودشناسی: ابتدا روی خودتان تمرکز کنید

اولین راهکار اینکه چطور حسادت در رابطه را کنار بگذاریم این است که در ابتدا روی خودمان تمرکز کنیم. اغلب اوقات این احساسات منفی بخاطر شخصی که به او حسادت میکنید نیستند بلکه به خاطر چیزی در زندگی خودتان هستند. امبر تروبلاد میگوید:«احساس عدم اطمینان شما درباره توانایی هایتان برای بدست آوردن چیزی که به آن حسادت میکنید اغلب بی مورد و غیرواقعی است. جدای از اینکه آیا ترس های شما بجا هستند یا نه، باور داشتن به اینکه هیچگاه به خوبی کس دیگر نخواهید شد یا هرگز به آن آسانی که شخصی چیزی را بدست آورده به آن چیز دست نخواهید یافت میتواند بسیار دردناک و به شدت آزار دهنده باشد.»

به جای صرف مقدار زیادی وقت و انرژی برای فکر کردن به دستاورد ها و موفقیت های شخص دیگر (و قانع کردن خودتان که آن فرد لایق آنها نبوده ولی شما بوده اید) بهتر است دیدتان را تغییر دهید و به خودتان نگاه کنید. به این فکر کنید که شما چه چیز هایی برای نشان دادن دارید، توانایی ها و استعداد هایی که شما دارید و دیگران ندارند چیست؟ چون این ها همان چیز هایی هستند که انسان بودن را هیجان انگیز میکنند.

دکتر تروبلاد اضافه میکند”روی نقاط قوت، توانایی ها، مهارت ها، تجارب و رویا های منحصر به فردتان تمرکز کنید. ممکن است شما دقیقا همان چیزی که شخص دیگری دارد را نخواهید. رویاهایتان را بشناسید و و جعبه ابزاری منحصر به فرد از مهارت های مورد نیازتان درست کنید. زیرا هیچ دو نفری ویژگی ها و استعداد های یکسانی ندارند.”

نکته دیگری که باید به یاد داشته باشید این است که ممکن است شما بزرگترین موفقیت ها و دستاورد های دیگران را در شبکه های اجتماعی ببینید ولی یادتان باشد که آنها فقط نقاط عطف زندگی آنهاست نه همه زندگیشان.

“شما هیچوقت دقیقا داستان زندگی کس دیگری را نمیدانید ولی تمرکز روی خودتان و پیدا کردن ویژگی های منحصر به فرد خودتان (البته اگر از آن ها استفاده کنید) در رهایی از حسادت بسیار موثر هستند. هر روز از زندگیتان را در جهت رسیدن به رویا های خود طی کنید، قدم های کوچک بردارید خودتان را دوست بدارید و به یاد داشته باشید که با انجام هر کاری یا موفق میشوید و یا چیزی یادمیگیرید.”

برای حسادت نکردن تلاش کنید

زمانی که ما حسادت میکنیم، احساس میکنیم فرد دیگری دارای چیزی است که ما نمیتوانیم به آن برسیم ولی در حقیقت اینطور نیست و هیچکس راه ما را برای رسیدن به موفقیت نبسته است.

دکتر تامار چانسکی نویسنده و موسس مرکز اختلال OCD و اضطراب کودکان و بزرگسالان میگوید : “این آگاهی را در خودتان بوجود بیاورید که موفقیت فردی که به او حسادت میکنید راه شما را برای موفقیت سد نمیکند و موفقیت ما بستگی به تلاش ما و کار هایی که خود ما میکنیم دارد.”

بجای اینکه موفقیت سایرین برایتان نقشی تضعیف کننده داشته باشد از آن به عنوان منبعی برای الهام گرفتن استفاده کنید. دکتر چانسکی توصیه میکند با فردی که به او حسادت میکنید ارتباط برقرار کنید و از آن ها یاد بگیرید. زمانی که فهمیدید آن فرد چگونه به جایگاهی که شما دوست دارید به آن برسیده رسیده است، مشغول تلاش کردن شوید. نیازی نیست با آن شخص رقابت کنید یا برنده شوید، بلکه صرفا برای رسیدن به هدف مشابهی که برای خود تعیین کرده اید سخت تلاش کنید.

آمیتا پاتل روانشناس،کنشگر اجتماعی و موسس (Aligned Holistics) میگوید: “وقتی شما کارهایی را که دوست دارید انجام می دهید دیگر متوجه نیستید که دیگران چکار میکنند. چون شما روی خودتان متمرکز هستید و زمانی هم که متوجه فعالیت های دیگران میشوید دیگر اهمیتی به آنها نمیدهید.”

حسادت در روابط عاطفی را متوقف کنید

با اینکه سر و کله حسادت ممکن است موقع مقایسه کردن دستاورد های خودتان با دیگران پیدا شود، حسادت در روابط عاطفی بسیار شایع تر است. تابحال احساس سوزش در قفسه سینه یا احساس سرگیجه را موقعی که معشوقتان با کسی که بنظرش جذاب است یا قبلا با او در رابطه بوده صحبت میکند احساس کرده اید؟

اینطور حسادت ها معمولا نشانه عاشق بودن در نظر گرفته می شوند ولی دکتر برندا  وید روانشناس بالینی و مشاور روابط عاطفی جور دیگری فکر میکند: “حسادت از سویی نشان دهنده عدم اطمینان به خود و احساس مالکیت نسبت به شریک زندگی است. و از سوی دیگر میتواند نشانه این باشد که دچار ترس از دست دادن معشوقتان هستید.”

برای مقابله با افکار حسادت آمیز و محکم تر کردن رابطه تان باید به ریشه مشکل پی ببرید. “با شریک زندگیتان درباره نابرابر بودن احساس تعهد به یکدیگرتان، و برخی تمایلات غیرقابل اعتمادشان صحبت کنید. البته برخی از افراد برای پر کردن خلاء درونی خود و از بین بردن احساس ناکافی بودن دوست دارند فرضیه های حسادت آمیز بسازند تا احساس ارزشمند بودن کنند.

به اعتقاد دکتر وید نیازی نیست که اشاره و صحبت درباره احساس حسادتتان به دعوا یا اتهام زنی ختم شود بلکه این کار میتواند باعث ارتقای یک رابطه سالم و ایجاد مرزبندی های صحیح شود و این نشانه یک رابطه همراه با تعهد بین دو شخص با بلوغ احساسی است.

خودتان را دوست بدارید

سرکوب کامل احساساتتان با نادیده گرفتن آنها شاید ساده ترین راه برای توقف حسادت به نظر برسد ولی حسادت معمولا با مسائل بزرگتر و عمیق تری نظیر عزت نفس پایین یا احساس عدم اعتماد به نفس مرتبط است. برای اینکه واقعا احساسات و رفتار های حسادت آمیز را در خود از بین ببرید باید این کار را از ریشه های آن انجام دهید.

دکتر برایان ویند رواشناس بالینی معتقد است: “حسادت اغلب با عزت نفس پایین همراه و ناشی از عدم اعتماد به نفس، احساس ناامنی، الگوهای ناسالم در روابط عاطفی و ترس است. حسادت همچین میتواند نتیجه انتقاد های خشن از خود و خودگویی های منفی نیز باشد.”

برای افزایش حس خوددوستی هر روز صبح جلوی آینه دستشویی به خود نگاه کنید و یک متن کوتاه را تکرار کنید. یا اینکه هر شب  پیش از خواب سه تا از ویژگی هایی که درباره خودتان دوست دارید را یادداشت کنید. وقتی زمانی را صرف خوشحال بودن از اینکه خودتان هستید میکنید باعث افزایش قابل توجه عزت نفس خود می شوید. با وجود این ها مشورت کردن با یک حرفه ای هم میتواند ایده خوبی باشد.

” صحبت کردن با یک متخصص سلامت روان برای یادگرفتن اینکه باور داشته باشید که شما دوست داشتنی هستید در افزایش عزت نفس و خوددوستی موثر است و کمکتان میکند در مقابل متنتقد درونتان بایستید. این میتواند به شما در کاهش حسادت کمک کند زیرا حسادت اغلب برخاسته از عزت نفس پایین میباشد.”

هم چنین بخوانید: حسادت در رابطه زناشویی به چه معنا است؟

ده راه استراتژی ساده برای اینکه چطور حسادت را کنار بگذاریم

۱٫پذیرش حسادت

مهم است که بپذیرید (حداقل پیش خودتان) که نسبت به چیزی حسادت میکنید. نمیتوانید فرد دیگری را بخاطر حسادتتان سرزنش کنید و واقعیت این است  که مردم اغلب فکر میکنند که احساس حسادتشان ناشی از رفتار های کس دیگریست ولی حسادت ریشه در تفکرات و واکنش شما در مواجهه با شرایط مختلف دارد.

پذیرش این احساس ممکن است کمی تهدید آمیز به نظر بیاید زیرا در اصل در حال قبول کردن وجود نقاط ضعف و حس ناامنی و عدم اطمینان در خودتان هستید، ولی برای برطرف کردن این مشکل باید وجود داشتن آن ها را قبول کنید.

۲٫قبول کنید که دوست داشتن افراد همراه با ریسک آسیب عاطفی است

وقتی عاشق کسی میشوید باید قبول که ممکن است در نقطه ای توسط آن شخص پس زده شوید، حتی گاهی از اوقات یک رابطه عاشقانه به علت مرگ یا اینکه یکی از طرفین قصد ادامه زندگیش بدون شما را داشته باشد به اتمام می رسند.

بسیاری از مردم از احساس شرمندگی که در درونشان نهفته است بی اطلاعند چون این نوع خود منتقد بودن برایشان امری طبیعی به نظر میرسد، ولی حس شرمساری ناشی از اتفاقات گذشته میتواند تاثیر زیادی بر میزان حسادت و احساس عدم اطمینان و ناامنیتان در زمان حال داشته باشد. وقتی عاشق کسی هستید احساس دردناک ناشی از خیانت یا پس زده شدن میتواند باعث تازه شدن این احساس قدیمی شود که شاید واقعا شما دارای اشکالی هستید.

پس زده شدن در روابط احساسی دردناک و غم انگیز است ولی آسیب بلند مدت توسط تاثیری که رفتار صدای منتقد درونیتان پس گذشتن مدتی از آن حادثه دارد گذاشته می شود. وقتی به این صدا که حس عدم ناامنیتان را تشدید میکند گوش میدهید در خطر تبدیل شدن به کسی قرار میگیرید که صدای منتقد درونتان درباره اش صحبت میکند نه کسی که واقعا هستید.

بپذیرید که دوست داشتن افراد شامل پذیرفتن خطر آسیب روحیست پس وقتی عاشق می شوید به یاد داشته باشید که ممکن است در نقطه ای توسط طرف مقابل کنار گذاشته شوید.

۳٫آگاهی و شناخت درباره خودتان را افزایش دهید

فائق آمدن بر حسادت با خودآگاهی شروع می شود، زیرا فقط زمانی که به شناخت خودتان و افکارتان دست یابید، میتوانید متوجه شوید تفکرات حسادت آمیزتان از کجا ریشه می گیرند. بدون خودآگاهی احتمال دارد فکر کنید که شرایط اطرافتان ثابت و همیشگی هستند. وقتی میبینید که کسی عملکرد بهتری از شما دارد بجای تمرکز کردن روی بهتر کردن خودتان، ذهنتان در آن زمان خاص باقی میماند.

اغلب اوقاتی که ما خود را با دیگران مقایسه میکنیم این مقایسه ها ما را فریب میدهند زیرا همیشه میتوانید افرادی را پیدا کنید که از شما در زمینه ای بهتر یا بدتر باشند. و وقتی خود را با آن ها مقایسه میکنید به نظر میرسد شرایط همیشه برایتان یکسان است و به جای توجه به داشته های خودتان و کار هایی که میتوانید انجام دهید به دارایی های طرف مقابل نگاه میکنید. البته با داشتن عقل و خرد کافی امی توانید تفاقات خوبی که برای اطرافیانتان می افتد و پیشرفت هایشان را درک کنید.

۴٫به خودتان بها دهید

قطعا اینکه برای دیگران ارزش قائل شوید کار خوب و مثبتی است ولی نباید خودتان را از یاد ببرید زیرا ممکن است گاهی مقایسه کردن خودمان با دیگران باعث احساس افسردگی و عدم اطمینان کنیم. مثلا ممکن است به یکی از دوستانتان که از شما ورزشکار تر است حسادت کنید یا نسبت به کسی که در شغلش از شما موفق تر است احساس حسادت کنید. در این شرایط باید به توانایی ها و مهارت هایی که شما دارید اما دیگران فاقد آن هستند فکر کنید مثلا ممکن است ارتباط خانوادگی محکمی داشته باشید یا بخاطرحافظه قدرتمندتان مشهور باشید. به خاطر نقاط قوتتان به خود افتخار کنید. بها دادن به خودتان باعث می شود بتوانید بهتر به دیگران عشق بورزید.

۵٫زخم های قدیمی را بهبود ببخشید و گذشته را رها کنید

شاید اخیرا تجربه دردناک یک رابطه عاطفی بد را داشته اید که باعث شده احساسات طبیعی شما تا حدودی حسادت آمیز شود. در این صورت باید به خودتان بفهمانید که در زندگیتان هیچ جایی برای این احساس وجود ندارد و اینکه باید از شر آن خلاص شوید  و پل  های پشت سر را برای بازگشت این احساس خراب کنید. برای اینکار چند نفس عمیق بکشید و تصور کنید که حسادت در حال خارج شدن از ذهن شماست. این کار را آنقدر انجام دهید تا واقعا این احساس از مغزتان خارج شود.

۶٫بیاموزید که خودتان را از خشم و دلخوری آزاد کنید

آیا به اتفاقات گذشته که باعث رنجش شما شده اند چسبیده اید؟ یا اینکه حوادثی که سال ها پیش اتفاق افتاده اند هنوز باعث آزار شما هستند؟ شاید هم  هنوز به اشتباهات گذشته‌تان فکر میکنید. این احساسات همراه با خشم دلخوری جلوی حرکت رو به جلوی شما را میگیرند و به شما فایده ای هم نمیرسانند و قطعا گذشته را هم نمیتوانند تغییر دهند.

چسبیدن به این نوع از عصبانیت ها به بخش مهمی از هویت بعضی از افراد تبدیل شده است آنقدر که از آن به عنوان بهانه ای برای هر چیزی که باب میلشان پیش نرود یا هر فرصتی که از دست میدهند استفاده میکنند. ولی بیشتر مردم تواناییشان برای کنترل خود را تا حد زیادی دست کم میگیرند ولی وقتی که توانایی شناخت احساساتتان را پیدا کنید خواهید توانست تصمیم بگیرید که با آنها چکار کنید.

اگر هنوز به اشتباهات گذشته تان فکر میکنید بدانید که این احساسات تواٍم با خشم و غصب فقط باعث جلوگیری از پیشرفتتان می شوند.

هم چنین بخوانید: چگونه حسادت را کنار بگذاریم؟

۷٫احساسات منفی را با احساسات تعالی بخش جایگزین کنید

حسادتتان برای بدست آوردن نفع شخصی را در نظر بگیرید. ما مشکلات را با پیدا کردن مسئله ای که باعث آن می شود حل میکنیم، روی کمبود و کاستی ها تمرکز میکنیم و آن ها را برطرف میکنیم. اگر میدانید که بخاطر دیدن موفقیت های دیگران دچار احساس کمبود شده اید، یک گوشه نشستن و فکر کردن به اینکه کسی قرار است بیاید و چیزی را از شما بگیرد دردی را دوا نمیکند و بهتر است به جای این کار از این حس برای ارتقای شخصیتی خود بهره ببرید.

مهم نیست که به چه  چیزی حسادت میکنید، سوال همیشه یکسان است: چه چیزی جلوی رسیدن به هدفتان را گرفته است؟ چه چیزی عقب نگهتان میدارد؟ آیا یک مانع واقعی پیش رویتان قرار دارد یا اینکه صرفا از چیزی وحشت دارید؟ آیا محدود شده اید یا برای رفتن به سوی هدفتان دو‌دل هستید؟ به ریشه ی عقایدتان نگاه کنید و اجازه دهید حسادت مثل یک سوخت باعث شود کارتان را به بهترین نحو انجام دهید و احساس کمبود درونتان را از بین ببرید.

۸٫به شریک زندگیتان اعتماد کنید و این را به او بگویید

اگر نمیتوانید به شریک زندگیتان اعتماد کنید باید او را رها کنید و اگر نمیخواهید این کار را بکنید ساخت احساس اطمینان واقعی اهمیت خیلی زیادی دارد. اگر او به شما میگوید دوست از جنس مخالف او فقط یک دوست است، حرفش را باور کنید. باید قبول کنید که معشوق یا همسرتان قرار نیست تا آخر عمر بدون مجذوب شدن به کس دیگری زندگی کند و برای خودتان هم همینطور است ولی نکته مهم داشتن خود – کنترلی و مشکل نداشتن با این واقعیت است.

قبول کردن این واقعیت به منزله این است که به شریک زندگیتان اعتماد دارید و باور دارید که او قرار نیست در مسیر خیانت به شما قرار بگیرد. اگر در یک رابطه عاطفی به یکدیگر به صورت صادقانه و محترمانه عشق بورزید، احساسات عدم اطمینان و حسادتتان برطرف خواهد شد.

۹٫بر اساس حسادت رفتار نکنید

احساس حسادت به دیگران در یک رابطه امری طبیعی است مخصوصا اگر یک تهدید احتمالی از سوی کس دیگری متوجه رابطه شما باشد، اما مشکل زمانیست که بر اساس این احساس رفتار کنید و اجازه دهید قضاوت های بهترتان را نادیده بگیرید.

اگر شروع به احساس حسادت کردید چند لحظه ای را برای تمرین خود آگاهی اختصاص دهید. در افکارتان کنکاش کنید تا دقیقا متوجه شوید که چه احساسی دارید. میتوانید برای تحلیل احساساتتان کمی قدم بزنید یا در دفترچه خاطراتتان یادداشت بنویسید تا به ریشه های احساس حسادتتان پی ببرید. دقت کنید که فقط زمانی که ارامش خود را بدست آورده اید باید با همسر یا معشوقتان در این مورد صحبت کنید زیرا احساس حسادت و رفتار بر اساس آن دو چیز کاملا متفاوت هستند همانطوری که احساس عصبانیت با رفتار خشمگینانه فرق دارد.

مهم است بدانید در صورتی که برپایه احساسات حسادت آمیز خود رفتار کنید به عنوان مثال به طرف مقابلتان اتهام بزنید یا دائما به دنبال کنترل او باشید احتمال به خطر افتادن رابطه‌تان وجود دارد. وقتی چنین احساساتی دارید مقداری درنگ کنید به خودتان بگویید:”من احساس حسادت میکنم ولی بر اساس آن رفتار نخواهم کرد”. زیرا تصمیم در این باره بر عهده شماست.

۱۰٫به تنهایی خوشحال بودن را یاد بگیرید

اگر تمام راه هایی که ذکر کردیم شکست خورد یا اینکه بخاطر این کارها الان دیگر تنها هستید. یادگرفتن اینکه چگونه در تنهایی هم احساس شادی کنید میتواند در بوجود آوردن یک رابطه بهتر با خودتان موثر باشد. داشتن رابطه خوب با خودتان یعنی بتوانید برای خودتان به عنوان یک انسان ارزش قائل باشید و قبول کنید که تعدادی نقاط قوت و ضعف دارید. این شناخت نیاز به تمرینات روزانه خود مراقبتی، عزت نفس و دوست داشتن خود است. همانطور که به خانواده خود عشق و علاقه ای بدون پیش شرط دارید باید این عشق را به خودتان نیز گسترش دهید زیرا داشتن یک رابطه خوب با خودتان به داشتن روابط خوب با دیگران نیز کمک خواهد کرد.

احساس حسادت عادی است ولی نگذارید این حس شما را در بر بگیرد

حرف آخر این نوشته این است که اغلب مردم به طور معمول احساس حسادت را تجربه میکنند، اما مشکل زمانی اتفاق می افتد که مردم به این حس اجازه میدهند آن ها را در بر بگیرد. این کار میتواند باعث ایجاد خرابی و مشکلات در زندگی خود و عزیزانشان شود. راهکارهای بالا تلاش هایی برای بهتر کردن خودتان هستند ولی آنها همچنین میتوانند نحوه تعامل و قدردانی از اطرافیانتان توسط شما را نیز تغییر دهند.

با اینکه باز هم ممکن است سر و کله حسادت در زندگیتان پیدا شود به مرور با تمرین کردن راهکارهای بالا میتوانید زمانی که دچار این حس می شوید آن را تشخیص دهید و بجای اینکه به آن ها اجازه کنترل کردنتان را بدهید بتوانید آن احساسات را کنترل کنید.

منبع: Real Simple